anthon bouwer

De bezeten schepper

 

Boeken zijn net als gebouwen driedimensionaal. Een boek houd je vast en een gebouw houdt je aandacht vast. Ze nemen allebei ruimte in en hebben daarmee beide behoefte aan een interieurontwerp dat zowel functioneel als aantrekkelijk in esthetisch opzicht is.
Structuur is van een vanzelfsprekend belang voor zowel architecten als grafisch ontwerpers die boeken vormgeven, vooral als die visuele inhoud bevatten. Anthon kent de wetten van ritme, verrassing, vernieuwing en weet hoe hij de inhoud van een boek moet overdragen. De pagina’s van een boek vormen een tijdsdimensie. Anthon benadert het boek als een film waar je doorheen bladert.
De spreads in Anthons boeken zijn, voor zover ik ze ken, het resultaat van een methodische variatie van het gebruikte materiaal. Een lastige opgave, waar hij zijn ziel in legt zonder het karakter van het boek geweld aan te doen.
Anthons nieuwsgierige geest is altijd op zoek naar avontuur… hij gaat altijd nóg verder, tot hij het  goede idee heeft, de juiste foto, het goede lettertype, de juiste manier van presenteren. Hij speelt altijd weer met je verwachtingen en verbaast met een opwindende, zo niet perfecte oplossing. Voor Anthon is de boodschap superieur; stijl, methode en techniek blijven daar altijd aan ondergeschikt. Hij ontwierp ooit een omslag voor een boek met hommages van verschillende kunstenaars aan het werk van Toulouse-Lautrec. Omdat het ontwerp niet naar één van de ontwerpers mocht verwijzen, of naar een ontwerp van Toulouse-Lautrec zelf, schreef hij de titel over het hele omslag in expressionistische letters. Anders, maar prachtig.

Hij deelt mijn fascinatie voor lelijke kunst en typografie, zoals te zien in zijn boek met etiketten van luciferdoosjes. Het primitieve en onschuldige beeld spreekt van eenvoudiger, vroeger tijden en betovert ons met zijn charme en toegankelijkheid. Als ik Anthons werk bezie, zoek ik tevergeefs naar een omschrijving van zijn stijl en benadering. Hij werkt even makkelijk met foto’s als met diagrammen, typografie en illustraties, gebruikt een heel scala aan druktechnieken waar hij alles uit haalt. Ongebruikelijke materialen, texturen en patronen behoren tot zijn standaardgereedschap, waarmee hij zijn grillen en verlangens vormgeeft.
Ik heb altijd gedacht dat Anthons vriendelijke voorkomen iets had van een vriendelijke grootvader, maar dat is schijn. Achter dat knuffelbare masker worden de krankzinnigste erotische beelden uitgedacht die je in de massamedia kunt vinden – vooral op zijn platenhoezen en affiches terug te vinden. (Het naakte vrouwenalfabet laat ik buiten beschouwing. Het is elegant, typografisch correct, maar niet erotisch.) Zijn vijftigjarig jubileum als affichemaker heeft als motto: ‘Een poster moet shockeren!’
Het doet me veel plezier een bijdrage te mogen leveren aan een eerbetoon aan Anthons werk. Als vriend en collega zeg ik: hij is een van de grootste ontwerpers aller tijden.

 

tekst Seymour Chwast
foto Anthon Beeke
2008, gefotografeerd door Corbino